فەلسەفەی كار لە ڕوانگەی گەورە فەیلەسوفی بواری كار و بازرگانی جیم ران
ئامادەكردن و وەرگێران : ئاوات نصرالله
تێبینی: پێشتر ئەم نوسینەم، بە زمانی ئینگلیزی بۆ پرۆفیسۆر دەیڤید جەونز ئامادەكردبوو، لە میانەی ئەركەكانی خوێندنم لە بەشی ماستەر، لە پرۆگرامی كار و بازرگانی نێودەوڵەتی (International Business Program) لە زانكۆی وارشۆ (University of Warsaw) كە تیایدا باسی ژیان و بیركردنەوە و نەخشەی سەركەوتنم كردوە لە ژیاندا بە گشتی و لە بواری كاردا بە تایبەتی، لە ڕوانگەی كەسایەتی ناسراو و نووسەر و کارساز و ڕاهێنەری لێهاتوویەكانی ژیان و كار: جیم ران ( Jim Rohn ).
زۆربەی بابەتەكە لە دەقی وتەكانی (جیم ران) پێك هاتوە و بەم هێمایە ” وتەكانی وەك خۆی دانراونەتەوە و لەم نوسینەی بەردەستاندا وەرمگێراونەتە سەر زمانی كوردی. جیم ران بە فەیلەسوفی كار ناسراوە و ئەم كەسایەتیە چەندین كەسی لێهاتووی وەك : برایان ترەیسی، هارڤ ئی کر، ئانتۆنی رۆبێنزی، جاک کان فیڵد ی پێگەیاندوە.
سەرەتاكانی ژیانی جیم ران
ناوی تەواوی (ئیمانیۆل جەیمز)ە لە (یاكیما)ی واشنتۆن لە 17ی سێپتەمبەری 1930 لە دایك بووە. دایكی ئیمانیۆل و باوكی كلارایە، باوكی كێڵگەی هەبوو لە (كالدوێل)ی (ئیداهۆ). ئەو وەك تاقانە مناڵ لە كێلگەدا گەورەبوو كە هیچ ئارەزومەندیەكی نەبوو بۆ سەروەت و سامان. باوكی ناردیە قوتابخانەیەكی ناوچەیی و هەر لە باوكیشیەوە فێری لێهاتوویەكانی گێرانەوەی چیرۆك بوو.
پاش تەواوكردنی قۆناغی ئامادەیی، بۆ ماوەی ساڵ و نیوێك ڕۆشتە كۆلێج و دواتر وازی هێنا و پەیوەندی كرد بە هێزی كارەوە. وەك فەرمانبەری گەنجینە كاری دەكرد و هەفتانە پەنجاو حەوت دۆلاری وەردەگرت و لە ڕووی داراییەوە لە كێشمەكێشدابوو.ئەمەش وای كرد كە لە تەمەنی بیست و پێنج ساڵیدا بە تەواوەتی مایەپوچ و قەرزار ببێت.
ژیانی پیشەیی
ڕۆژێكیان لە لایەن هاوڕێیەكیەوە بانگهێشتكرا بۆ سیمینارێک كە لە لایەن کارسازێکەوە (entrepreneur) بە ناوی جۆن ئێرڵ شۆف ەوە پێشكەش دەكرا. هانی جیم رانی دا بۆ سەروەت و بەدەستهێنانی بزنس و كاریزمایی و فەلسەفەی ژیان. لەو ساتەدا شۆف كەسێكی گرنگی كۆمپانیای فرۆشی مادە پاڵپشتی كارەكانی خۆراك بوو كە پێی دەگوترا (ئابوندا ڤیتا) كە جیم ران لە ئۆكتۆبەری 1955 پەیوەندی پێوە كرد و لە 1957 وازی هێنا لە دابەشكردنی بەرهەمەكانی و پەیوەندی كرد بە كۆمپانیایەكی تری فرۆشی ڕاستەوخۆ بە ناوی نوتری بایۆ (Nutri-Bio) وە.
لەم كاتەوە دامەزرێنەری كۆمپانیاكە لەوانەش مستەر شۆف دەستی كردە ( ڕاهێنان و وانە وتنەوە مێنتەرین(Mentor) لەپاش ئەو مێنتەرێنە جیم ران دەستی كردە دامەزراندنی گەورەترین رێكخراو لە نێو كۆمپانیاكەدا. لە ساڵی 1960 كە كۆمپانیا فراوان بوو گەیشتە كەنەدا، مستەر شۆف و دامەزرێنەرەكانی تر جیم ران یان هەڵبژارد وەك جێگری سەرۆكی رێكخراوەكە.
جیم ران دەستی كردە پرۆسەی پەرەپێدانی كەسی و ئەمەش جیم رانی لە تەمەنی سی و یەك ساڵیدا كردە ملیۆنێر. مستەر شۆف كە زۆر هەوڵی دابوو لەگەڵ جیم ران بۆ ئەوەی بیگەیەنێتە ئەم ئامانجەی بەداخەوە ساڵیك پێش ئەوەی جیم ران ببێتە ملیۆنەر كۆچی دوایی كردبوو.
یەكەم سیمیناری گشتی لە ساڵی 1963 لە هۆتێلی (بیڤەرلی هیڵ) پێشكەش كرد و دواتر دەستی كردە پێشكەشكردنی سیمینارەكانی لەتەواوی ئەمریكادا، دەستی كردە گێڕانەوەی چیرۆكی سەكەوتن و وتنەوەی وانەی فەلسەفەی گەشەپێدانی كەسی (Personal Development Philosophy ) كە ئەویان گەیاندبوویە ئەو بەدەستهێنان و سەركەوتنە.
لە ساڵانی حەفتاكاندا، جیم ران كۆمەڵێك سیمیناری بۆ بەرێوەبەران و كارمەندانی بەشی بازارسازی كۆمپانیای نەوتی (ستاندارد ئۆیڵ) لە كالیفۆرنیا پێشكەشكرد كە ئێستاكە ناوی گروپی كۆمپانپاكانی چیڤرۆن ە Chevron Corporation.
لە هەمان كاتدا ئەو دەستی كردە ئامادە و رێكخستنی سەركێشیەكانی بەدەستهێنان “Adventures in Achievement” لە بواری گەشەی كەسی كار دا كە تایبەت بوو بە سیمینارەكانی هەردوو بواری ژیان و كار و بۆ ماوەی 40 ساڵ لە پێشكەشكردنی سیمینارەكانی لە تەواوی دونیادا بەردەوام بوو.
چەندین كەسایەتی گەورە لەبەردەست جیم ڕاندا پێگەیشتوون لەوانەش ئانتۆنی رۆبێنز ، برایان ترەیسی، مارك ڤیكتۆر هانسن و جاك كانفیڵد و تی هارڤ ئیكر.
جیم رۆن لە ساڵی 1985 خەڵاتی CPAE وەرگرت كە لە لایەن كۆمەڵەی وتاربێژانی نەتەوەیی National Speakers Association ە پێشكەشكرا. هەروەها ئەو نوسەری 25 كتێبی جیاواز و پرۆگرامی دەنگی و ڤیدیۆییە. نوسەرو ڕێبەری كار و ملیۆنێرێك بوو كەوا لە سفرەوە دەستی پێكرد. جیم ران هاوكاری خەڵكانی دەوروبەری خۆی دەكرد بۆ بە دەستهێنانی ئەو شتانەی كە خوازیاری بوون لە ژیانیاندا.
كاریگەری لەسەر نزیكەی 4 ملیۆن كەس لە جیهاندا دانا. دواجار لە 5 ی دیسەمبەری 2009 بە نەخۆشی كۆچی دوایی دەكات و تەرمەكەی لە كالیفۆرنیا ئەسپەردە كرا. جیم ران بە یەكێك لە هەرە ژیرترین مرۆڤەكانی سەردەمی خۆی دادەنرێت.
فەلسەفەی جیم ران بۆ سەركەوتن لە كار و ژیاندا
جیم ران هەمیشە جەختی لەسەر سەركەوتن دەكردەوە، ئەو ڕای وابوو باشترین پێوەرە بۆ بەرەوپێش چوونی كەسێك. یەكێك لە بەشە سەرەكیەكانی سەركەوتن بریتیەلە كێشمەكێش ئەمەش پێویستی بە تەنها ڕووبەڕوو بوونەوە نیە بەڵكو پێویستی بە هێرشكردنە.
لەو ڕووەوە كە ئێمە پێویستمان بە ئەزموونە بۆ سەركەوتن، وا باشترە بزانین ڕووبەروو بوونەوە و زاڵبوون لە كێشمەكێشدا شتێكی ئاسایی نیە، بەڵكو زۆر بە بایەخە. جیم ران دەڵێت : ڕووبەڕوو بونەوە و زاڵبوون لە كێشمەكێشدا ئەزمونێكی خرۆشێنەرە.
یەكێك لە كلیلە ڕوون و بەرچاوەكانی فەلسەفەی جیم ران بریتیە لە خۆ-پەرەپێدان Self-Developing. بە مەبەستی ئەوەی ببیتە كەسێك كە شایستیەی ئەنجامەكان بیت. مانای وایە هەموو شتێك لە دەرەوەماندا پەیوەستە بەوەی كە لە ناوەوەماندا دەگوزەرێت.
زیادبوون و گەورەبوونمان پرۆسەیەكە زۆر پەیوەستە بەوەی كە سەرسەختانە زیاد لە هەرشتێكی تر لە سەر خۆمان كار بكەین.بە گوێرەی فەلسەفەكەی جیم ڕان ئەم خاڵانەی خوارەوە كڵاو رۆژنەیەكن بۆ تێگەیشتن لەو فەلسەفەیە كە بەهۆیەوە خۆی و ئەوانەشی كە كەوتنەدوای گەیشتن بە و ئەنجامانەی كە خۆیان دەیانویست.
خاڵی یەكەم: سەركەوتن هەموو شتێكە، سەركەوتن واتە بەدەستهێنانی ئەنجام.
جیم ران دەڵێت :” كەسێك جارێكیان پێی وتم سەركەوتن هەموو شتێك نیە، منیش بیرئەكەمەوە و ئەزانم كە ئەو بە راستی مەبەستی چیە. باوەڕم وایە ئەو مەبەستی ئەوەبێت كە پارە هەموو شتێك نیە. منیش بە دڵنیایی ئەوەم پێ پەسەندە و هاوڕام، بەڵام من هەر ئەڵێم سەركەوتن هەموو شتێكە.”ڕوونە لەم وتەیەی جیم رانەوە دەردەكەوێت كە سەركەوتن ماناكەی زۆر فراوانترە لە تەنها سەركەوتنی ماددی.
جیم ران هەمیشە تەركیزی لەسەر فێربوون دەكرد وەك باشترین رێگا بۆ ڕۆیشتن بەرەو ئەنجامەكان. بە گوێرەی بیر و ئەندێشەی ئەو، هەموو كەسێ هەلی ئەوەی هەیە كە گەشەبكات و ئەنجام بە دەست بهێنێت.
ئاگاییمان بەرامبەر بە خۆمان و هەموو شتێك كەلە چواردەورماندایە، وەهامان لێدەكات فێرخوازێكی باش بین و یارمەتیمان دەدات ئەنجامی باشتر بە دەست بهێنین.
كۆڵەكەیەكی تری سەركەوتن ئامادەسازیە، ئەو بە ڕاستی باوەڕی وابوو كە گرنگترین پێكهێنەری سەركەوتن ئەوەیە كە خۆمان ئامادەبكەین.
” ئامادەسازی زۆر گرنگە بۆ سەركەوتنت لە هەموو بوارەكانی ژیانتدا. تەممەڵ مەبە لە ئامادەكاریدا، تەممەڵ مەبە لە جێبەجێكردنیدا. ئامادەسازیە كە هەموو جیاوازیەكان دروست دەكات بۆ ئەوەی ژیانت بگۆڕدرێت. بۆ ئەوی سەركەوتوو بین پێویستمان بەوەیە كە بەرپرسیاریەتی خێزانەكانمان هەڵگرین و هەروەها بە شێوەیەكی گشتی خەونەكانمان بهێنینە دی.ئێمە پێویستمان بە لێهاتویی (skills) هەیە چونكە چەندجارە كردنەوەی كار پێویستی پێیەتی، لەو ڕێیەشەوە ئەنجامەكانمان بە دەست دەهێنین.”
جیم ران دەیان ساڵی ژیانی كردە قوربانی بۆ ئەوەی خەڵكی فێری ئەم بنەمایانە ببن، ئەو جەختی دەکردەوە لەسەر پەرەپێدانی تواناكان، بۆ ئەوەی یارمەتی خەڵكی بدات ئەوەی دەیانەوێت بەدەستی بهێنن.
ئەو سێ خاڵی سادەی دیاری كردوە بۆ هەركەسێك كە دەیەوێت سەركەوتووبێت، ئەوانەش دەربارە بە ئامانج و گەشە و پلانی دارایین.
” ئەگەر كەسێكی لاو، یان كەسێكی پێگەیشتوو تەركیز بكاتە سەر ئەم سێ خاڵە سادەیە بە درێژایی كات، ئەوا من باوەڕم وایە سەركەوتوو دەبێت:
1 دانانی ئامانج
2 پەرەپێدانی كەسی
3 پلانی دارایی
هەروەها بۆ گەشەپێدان، چوار هەنگاوی دیاری كردوە كە بریتین لە:
- كۆكردنەوەی بیرۆكە باشەكان
- ئامادەكاری پلانێكی باش
- چۆنیەتی بەسەربردنی كات
- فێربوونی چۆنیەتی چارەسەركردنی كێشەكان
کاتێ سەیری ملیۆنێر و ملیاردێرەکانی جیهان ئەکەیت، ئەبینیت ئەوان زۆر بە سادەی دەستیان پێ کردووە و گەیشتوون بەو ئاستەی ئێستایان.
بۆیە لەوانەیە تۆش وا بیربکەیتەوە ئەگەر تۆش بە هەمان شێوە بزنسی خۆت دابمەزرێنی ئەوە سەرکەوتوو ئەبیت و پارە بەسەرت دا ئەبارێت.
بەڵام کاتێ دەست پێ ئەکەیت، تێ ئەگەیت کە شتەکان تەواو پێچەوانەن
نازانیت چۆن بزنسەکەت بەڕێوە ببەیت.
ناتوانیت کەسانی کارامە دابمەزرێنی.
نازانیت چۆن گەشە بە بزنسەکەت بدەیت و قازانجەکانت هەر بە بچووکی ئەمێننەوە.
قەرزاریت و ناتوانیت قەرزەکەت بدەیتەوە.
ئەرێ بەڕاست هۆکاری هەموو ئەمانە چیە؟!
جیم ڕان ئەڵێت(ئەگەر ناتوانیت شتێک بکەیت، ئەوە مانای ئەوەیە شتێک هەیە کە نایزانیت).
بەڵێ دامەزراندنی بزنسی خۆت یەکێکە لە هۆکارەکانی هەژار بوونت ئەگەر بە نەزانی و نەشارەزایەوە دەست پێ بکەیت
دەتەوێت شارەزا ببیت و ئەم کێشانەت نەبێت
بۆ ئەم مەبەستەش ئێمە لە ئاوات ئەکادیمی لە لایەن ئاوات نەسرواللەوە پڕۆژەی بزنس لیدەرمان داڕشتووە.
زانیاری زیاتر لەم لینکانەوە بەدەست بهێنن
خاڵی دووەم. بەدەستهێنانی ئەنجامەكان پێویستی بە ئەزموون هەیە
ئەگەر سەركەوتنت دەوێت ئەوا تۆ دەبێت ئامادەبیت و خوازیاری هێرش بیت بەرەو كێشمەكێشەكان چونكە كێشمەكێشەكان بەشێكی سەركەوتنەكانن.
” ڕووبەڕووبونەوە و زاڵبوون لە كێشمەكێشەكاندا ئەزمونێكی خرۆشێنەرە.خۆراكی ڕۆح و زەینە. دەتكاتە شتێكی زیاتر لە چاو پێشترتدا. ماسولكەكانی زەینت بەهێزتر دەكات. توانایەكت پێدەبەخشێت كە باشتر ئامادەببیت بۆ كێشمەكێشەكانی دواتر”
خاڵی سێهەم فێربوون پێویستی بە ئەزموون و ئاگاییە ئەزمونیش پێویستی بە ڕووبەروبونەوەی كێشمەكێشەكانە
” ئەگەر لە ئەزمونەكانتەوە فێرببیت ژیانت شایستە دەبێت ،چ ئەرێنی بن چ نەرێنی. ئەگەر بەراستی كارێك ئەنجام بدەین ئەوا فێرئەبین بەڵام پاش ئەوەی بۆ یەكەمجار هەڵەمان كرد. بە مە دەلێن نەرێنیەكی ئەرێنی.ئێمە هەروەها لە ئەزمونی خەڵكانی ترەوە فێردەبین چ ئەرێنی و چ نەرێنی.ئێمە لەوەی كە دەیبینین فێردەبین – سەرنج بدە. بەوەی دەیبیستین – ببە بە گوێگرێكی چاك.ئێستا پێشنیارم ئەوەیە گوێگرێكی بە ئەنقەست بە، بەو شێوەیە مەبە كە بهێڵیت خەڵكی تر خۆیان هەڵدەنە كارخانەی بیركردنەوەتەوە.ئێمە لە خوێندنەوەكانمانەوە فێردەبین. لە هەموو سەرچاوەیەكەوە فێرببە. لە وانەكانەوە فێرببە. لە گۆرانیەكانەوە فێربە، لە وتارەكانەوە فێربە، لە وتووێژ لەگەڵ خەڵك فێربە كە جێگای بایەخن. بەردەوام بە لە فێربوون.”
خاڵی باشترین رێگا بۆ مامەڵەكردنی لەگەل كێشمەكێشەكاندا بریتیە لە رووبەرووبونەوە و زاڵبوون بەسەریاندا وەك ئاماژەمان پێكردوە.
ئەگەر بەڕاستی بتەوێت شتێک بکەیت ڕێگەیەک دەدۆزیتەوە ئەگەر نەیکەیت بیانوویەک دەدۆزیتەوە
خاڵی چوارەم فێربوون بەس نیە پێویستمان بە ئەنجامدانە
“ژیان جێگای بایەخە ئەگەر هەوڵی لەگەڵ بدەیت، تۆ تەنها ئەوە نیە كە فێرببیت بەڵكو تۆ ئێستا دەبێت هەوڵبدەی شتێك ببینیت كە دەتوانیت ئەنجامی بدەیت. هەوڵبدە جیاواز بە، هەوڵبدە هەندێك پێشكەویت، هەوڵبدە لێهاتوویی نوێ فێرببیت، هەوڵبدە وەرزشێكی نوێ فێرببیت. ژیان بە بایەخە ئەگەر هەوڵبدەیت. ئەمە مانای وانیە كە هەموو شتێك دەتوانیت بەڵام شتانێكی زۆر هەن كە دەتوانیت ئەنجامیان بدەیت، ئەگەر تەنها هەوڵبدەیت. كەوابوو باشترین هەوڵی خۆت بدە.”
خاڵی پێنجەم هەریەك لەو خاڵانەی ئاماژەمان پێكرد پێویستیان بە لێهاتوو ییەكان (مهاراە، skills ) هەیە
“ئێمە پێویستمان بە لێهاتوویەكان هەیە بۆ ئەوەی خەونی خێزانەكەمان بنیادبنێین، كۆمەڵێك لێهاتوویی كە پرۆژەیەك بخاتە سەرپێ و سەركەوتووی بكات.ئێمە پێویستمان بە كۆمەڵێك لێهاتویی هەیە بۆ بنیادنانی كۆمەڵێك پشك و سەرمایە بۆ ئایندە. ئێمە هەموو جۆرە لێهاتوییەكمان پێویستە، لێهاتوییەكان دەبنە هۆی چەند جارە کردنەوەی کار و لێكدانی پێنج و دە و پەنجا و سەدی دەكەن. دەتوانیت درەختێك لە ماوەی 30 رۆژدا بە چەكوش ورد بكەیت، (بۆ نمونە ئەمە كارێكە). بەڵام ئەگەر لەبری چەکوشەکە تەورێك بكڕیت، ئەوا دەتوانی ئەو درەختە بە 30 خولەك ورد بكەیت. جیاوازی 30 رۆژ و 30 خولەك چیە؟ جیاوازیەکە تەنها و تەنها لێهاتوییە. لێهاتووییەكانە کە جیاوازی دروست دەکات. لەبەرئەوە چی دەتوانی بیكە – كار. بەڵام هەوڵ بدە بە باشترین شێوە ئەنجامیان بدەیت.- لێهاتوویەكانت باشتر بكە. ئەوجا بۆت دەردەكەوێت كە كار ئەگەر لێهاتوویی لەگەڵ بوو موعجیزە دەخولقێنێت. موعجیزە بە پارەكانت، موعجیزە بە خێزانەكەت، دوا جار هەموو بەشەكانی ژیانت دەبنە موعجیزە.
خودی ئەنجام ئاڵۆزە و لە سێ توخم دروست دەبێت:
“چالاكی + خوو + فەلسەفە ، ئەنجام دروست دەكات”
خودی ئەنجام لە هەموو بەشەكانی ژیانت پێكهاتوە و گرنگترین توخمی بریتیە لە ژیانی كەسی (Personal life)و كار (Business)بەڵام سەرەڕای كۆی مەعریفەی نوێ و لێهاتوویەنوێیەكان skills و ئەزمونی نوێ زۆریش گرنگە كە هەست و سۆز و هەڵچوونی نوێ بدۆزینەوە .
خاڵی شەشەم هەست و خۆشەویستی
هەست بەرامبەر هەر شتێك وزەیەكت پێ دەبەخشێت بۆ بەئەنجام گەیاندنی كارێك.
پێم خۆشە كە هەندی هەستی بەهێز بدۆزیتەوە دەربارە بە ژیانت و دەربارە بەوەی كە دەتەوێت چی بكەیت بەو ژیانەت. تۆ پێدەچێت زانیاری و مەعریفەیەكی زۆر و ئەزمونێكی زۆریشت هەبێت و تەنانەت لێهاتوویەكی زۆر كە بتكاتە كەسێكی سەركەوتوو. ئەوەی كە لەوە دەچێت نەتبێت هەستێكی بەهێزە بۆ ئەو شتەی كە دەتەوێت و بۆئەوەیشی كە دەتەوێت بیكەیت.
خۆشەویستی بۆ هەل، وزەی زیاترت پێ دەبەخشێت، نەك تەنها خۆشەویستی بۆ ئەوەی كە ئەنجامی دەدەیت.
هەندێ كەس دەڵێت تۆ دەبێت ئەوەت خۆش بوێت كە دەیكەیت، بەڵام زۆریش پێویست نیە ڕاستبێت. ئەوەی راستە ئەوەیە كە تۆ دەبێت خۆشەویستیت بۆ هەلەكە هەبێت نەك ئەوەی كە دەیكەیت. هەلی بنیادنانی ژیان، ئایندە، تەندروستی، سەركەوتن و سەروەت و سامان. تەقە لێدانی دەرگایەک مەرج نیە ئەو شتە بێت كە حەزی پێبكەیت و خۆشتبوێت بیكەیت بەڵكو تۆ ئەو هەلەت خۆش دەوێت كە لە پشت دەرگاكەوەیە.
خاڵی حەوتەم : گۆڕانگاری و چاوەڕوانی
پرۆسەی رۆیشتن بەرەو ئەنجامەكان پێویستی بە هەندێ گۆرانكاری هەیە، لەگەڵ چاوەڕوانیەكیش تا ئەو ئەنجامەت دەست دەكەوێت.”بۆ ئەوەی ئەنجام بە دەست بهێنیت تۆ پێویستە چاوەرێ بكەیت هەر بەو شێوەیە دەبێت لە بەهارەوە چاوەرێی وەرزی دروێنە بكەیت” گۆڕانی بنچینەیی، پێویستی بە گۆڕینی ژیانت هەیە.
” باشترین دەستەواژەیەك كە هەمیشە ڕاهێنەرەكەم (مێنتەرەكەم) بە منی دەگوت ئەوەبوو دەیوت: مستەر جیم ران ئەگەر تۆ بگۆڕدرێیت ئەوا هەموو شتێكت بۆ دەگۆردِرێت، وای كە چەن سەرنج ڕاكێشە! من ئەوەم بە دڵ هەڵگرت، بە دڵنیاییەوە تا دەگۆرام شتەكانیش زیاتر بۆم دەگۆڕان.گۆڕینی كارەكەت پێویستی بە گۆڕینی ژیانت هەیە.
“ژیانێكی گرنگ بژی. هۆیەك هەیە كە بۆچی؟ ئەگەر تۆ باش ژیایت، باشیش بە دەست دەهێنیت، ئەگەر تۆ باش بژیت بە ڕووتەوە دەردەكەوێت، لە دەربڕینەكانتدا بەدەردەكەوێت. ئەگەر باش ژیایت شتانێكی تایبەت و موعجیزە ئاسا لە بارەتەوە وەدەردەكەون. ئەمەش تەنها ناچێتە نێو ژیانی كەسیتەوە بەڵگو دەچێتە نێو ژیانی كار و بزنسەکەتەوە ئەمەش جۆرێك لە ژیانەوەت پێدەبەخشێت كە هیچ شتێكی تر ئەوەت پێ نابەخشێت.”
گۆڕینی كارەكەت لە گۆڕینی تێڕوانینتەوە دەست پێدەكات، بەرامبەر ئەوەی كە چیت دەوێت بەدەستی بهێنیت لە كارەكەتەوە. جارێكیان جیم ران وتی” مامۆستا تایبەتەكەم كاتێك 25سال بووم وتەیەكی دابەگوێمدا كە بۆ هەمیشە ژیانی گۆڕیم ئەو وتی: قازانج باشترە لە موچە، موچە بژێویت بۆ دابین دەكات بەڵام قازانج دەتوانێت سەروەت و سامانت بۆ پێكەوەبنێت.
خاڵی هەشتەم : یەكەم هەنگاو بریتیە لە تێگەیشتن لە كار دووەم هەنگاو بەدەستهێنانی لێهاتوویەكانی كارە
لێهاتوویەكانی كار بریتیە لە كۆمەڵە لێهاتوییەكی دیاری كراو كە لە خوارەوەدا ئاماژەی پێكراوە:
ئەو پێشبینی سەدەی نوێی كردوە و هەمووانی لێ ئاگادار كردوەتەوە كە وریابن ژیانی نوێ بە تایبەت ژیانی پیشەیی و كار بەبی َ لێهاتویی زۆر سەخت و دژوار دەبێت. بە گوێرەی بۆچوونی ئەو ، بزنس شتێكی زۆر (جدیە) شێلگیرانەیە و پێویستی بە كۆششە پێش دەستپێكردن ئاماژەی بە شەش لێهاتووی جیاواز كردوە كە پێویستن بۆ پەرەپێدانی پیشە، ئەوانیش بریتین لە :
1) فرۆش SALES
2) بەكرێگرتن و دامەزراند RECRUITING
3) رێكخستن ORGANIZING
4) بانگەشە PROMOTION
5)پێزانین RECOGNITION
6)پەیوەندی COMMUNICATION
خاڵی نۆهەم دەبێت كار هەرچۆنێك بووە ئەنجام بدات بە دەستەوە
دەكرێت كار هەرشتێك بێت بەلام كاری دروست پاڵت پێوەدەنێت بەرەو سەروەت و سامان ، گرنگ نیە رۆژانە چەندە كات بۆ كارەكەت تەرخان دەكەیت، گرنگترین شت ئەوەیە كە ئەنجام بە دەست بهێنیت.
” دەشێت كارەكەت خزمەتكردنی باخچەكان بێت لە هاویندا، یان هەڵكردنی گڵۆپەكانی كریسمس بێت لە زستاندا. دەشێت ڕاهێنان، ڕاوێژكردن یان وانەوتنەوەی تایبەت بێت. دەشكرێت ئارەزووی خۆت بێت وەك وێنەكێشان، نوسین ، كاری دەستی، دارتاشی، كۆمپیوتەر یان چێشتلێنان. بەڵام كە یەكەمجار بە وەبەرهێنانی ئەوەی لە كارێكەوە كە لە شوێنێك تاقێك ڕۆژانە كاردەكەیت بزنسی خۆت دروست دەكەیت ئەو كات بۆت دەرەكەوێت چ خرۆشێكی زیاتری هەیە كە بەیانیان زوو هەڵدەستی و دەچیت بۆ ئەوەی كار لەسەر سەروەت و سامانت بكەیت تەنانەت ئەگەر هەفتانە چەند كاژێرێكی كەمی بۆ تەرخان بكەیت. چەندە بەهێزكەرە كە بتوانیت رۆژانە برۆیت كار لەسەر سەروەتی خۆت بكەیت و برۆیت كرێ بدەیت. ئێستا جێگای فەخر و شانازیە برۆیت بۆ پێدانی كرێ بۆ كارەكەت “
خاڵی دەهەم :سەركەوتن لە كار و ژیاندا پێویستی بەوەیە ئایندەبین ئایندەنگەر بین
بۆ ئەوەی بگەیتە ئەنجام پێویستە لە بەهارەوە چاوەروانی وەرزی دروێنە بكەیت.
“من باوەڕم وایە خۆ گەشەپێدان مەزنترینە لە نێو هەموو ئەو شتانەدا كە كۆششیان بۆ دەكەیت بۆ ئایندەت. ئێمە دەتوانین سەبارەت بە گەشەپێدانی فرۆش، قازانج، دارایی قسەبكەین بەلام هەموو ئەمانە بە بێ گەشەپێدانی كەسی ڕوونادەن. ئێستا زۆر شت هەن كە یارمەتی دەرن بۆ ئایندەیەكی باشتر بۆ تۆ. ئەگەر تۆ سەربە كۆمپانیایەكی بزاوتی بەهێزی پێشكەوتوو بیت كە بتوانێت یاریدەدەرت بێت. ئەگەر كۆمپانیاكە بەرهەمی باش و خزمەتگوزاری باشی هەبێت كە تۆ بتوانیت شانازی پێوەبكەیت. ئەوەش بەدڵنیاییەوە دەشێت هاوكارێكی باش بێت ئەگەر هاوكاری فرۆشی هەبێت. خۆ ئەگەر ڕاهێنانی باشیشی هەبێت ئەوا بە دڵنیایی هاوكارێكی باش دەبێت.كلیلی سەرەكی بۆ ئایندەیەكی باشتر هەر خۆتی. با مێشكت هەر لەسەر ئەوەبێت چونکە ئەوە خاڵێكی تەواو گرنگە كە دەبێت لەبیرتبێت.”
خاڵی یانزەهەم فراوانكردنی پەیوەندیەكان
كاتێك كەلە بارەی ئایندەوە دەدوێین وشەی بەدەستهێنان دەبێتە وشەیەكی كلیلی. ئێمە لە هەر بوارێكی ژیاندا بۆ بەدەستهێنانی ئەنجامێکی باشتر پێویستمان بە فراوانكردنی پەیوەندیەكانمان هەیە (بۆ نمونە وەك ژیانی دارایی).
فراوانكردنی پەیوەندیەكان ئەو تاكە خاڵەیە كە من پێشنیار دەكەم زۆرترین تەركیزی بكەیتە سەر. خەڵكانی تری سەركەوتوو بدۆزەرەوە كە بتوانی كاتی زیاتریان لەگەل بەریتە سەر. بانگهێشتیان بكە بۆ نیوەرۆ خوانێك و لێیان بپرسە چۆن وە چی ئەوانی سەركەوتوو كردوە. ئێستا, ئەمە تەنها لە بارەی سەركەوتنی داراییەوە نیە، دەشێت كەسێك بێت كە دەتەوێت لێوەی فێرببیت لە بارەی هاوسەرگیریەكی باشترەوە، دایكایەتی و باوكایەتیەكی باشتر، تەندروستیەكی باشتر یان ژیانێكی رۆحی بەهێزتر.
ئەنجام
لە پاش بیركردنەوە لە وتەكانی جیم ران دەتوانین ئەنجامگیری بكەین و ناوەرۆكی هزری لەم دایەگرامەی خوارەوە دا بخەینە ڕوو:
لە هزری جیم ران دا باوەڕ وایە دوایەمین سەركەوتن بریتیە لە بە دەستهێنانی ئەوەی لە ژیانی كەسی و ژیانی كاردا دەمانەوێت.
ئەنجام كاتێك دەرەكەوێت كە پەرەبە ژیانی كەسیمان بدەین و پاشان بە پەرەپێدانی لێهاتوویەكان و گۆرینی بیر و هزرمان سەبارەت بە كار دتوانین سەروەت و سامانیش بە دەست بهێنین.
