پرۆگرامكردنی زمانی دەماری دەرونزانی نوێی كەسێتی سەركەوتووە
NLP زانستی بە دەستهێنانی ئەنجامەكان و كلیلی پەیبردنە بە ستراتیژیەتی مێشك و گەیشتنە بە وردەكاریەكانی نێو ئەزمونە كەسیەكان و دەتوانین بڵێین NLP زانست و هونەری گەیشتنە بە سەركەوتن و ئامێرێكە بۆ تێگەشتن لە كاری مێشك و وەرگرتنی ستراتیژیەتی ئەو كارە بۆ مێشكەكانی دی.
NLP زانستێكە دیراسەی ئەوە دەكات كە چۆن خەڵك دەتوانن كارێك بە ئەنجام بگەیەنن و چۆن دەكرێت خەڵكانی تریش فێر بكرێن ئاوەها كارێك بە ئەنجام بگەیەنن، لە بەشی پێشوودا ئاماژەمان بەوەكرد كە ئەم كارە بە مۆدێلین (Modelling) ناسراوە سەرەڕای ئەمانەش چەندین مۆدێلی تر كە بەرهەمی ئەم زانستەن و شارەزای ئەم بوارە بە شێوەیەكی سەرسوڕهێنەر داهێنانیان تێدا دەكات، لێرەدایە كە دەبێت ئاماژە بە و خاڵە گرنگە بكەین كە NLp لە ئەنجامی دیراسەكردنی كەسایەتیە سەركەوتوەكانەوە بەدەستهاتووە كە لە مەیدانە جیاوازەكاندا سەركەوتنیان بە دەستهێناوە، بە تایبەت دروستكردنی گۆڕانكاری كاریگەر و خێرا لە كەسانی تردا بە مەبەستی چارەكردنی گرفتی كۆمەڵایەتی و دەرونی بوبێت یان بوارەكانی تری پەرەپێدان.
سەرەتاكانی سەرهەڵدانی NLP
سەرەتای NLP دەگەڕێتەوە بۆ كارەكانی هەردوو زانا (ڕیچارد بندلەر) و (جۆن گریندەر) كە لە ساڵانی 1975 بۆ 1977 لە سانتاكرۆز- كالیفۆرنیا پێكەوە كاریان دەكرد و گەشتنە ئەو ئەنجامەی كە ناوێك بۆ ئەم زانستە دابنێن كە بە توێژینەوە لە سەر كەسایەتیە دیارەكانی نێو چارەسەركردنی نەخۆشیە دەرونی و گرفتە كۆمەڵایەتیەكانەوە لە ئەمریكا بە دەستیان هێنابوو .
ڕیچارد بندلەر لە (24/1/1950( لە دایك بووە نوسەرێكی ئەمریكیە لە تەكنیكە نوێكانی دەرونزانی مۆدێرندا، بە هۆی ئەوەی كە داهێنەری NLP یە (لەگەڵ جۆن گریندەر)دا زۆر بەناوبانگە و سەرەڕای ئەمەش پەرەپێدەری ئەم دوو سیستمەیە Design Human Engineering (DHE) دیزاینی ئەندازەی مرۆیی و Neuro Hypnotic Repatterning (NHR).. ئەو كاتێك كە خوێندكاری بەشی دكتۆرا بوو لە زانكۆی كالیفۆرنیا و كەسێكی شارەزابوو لە چارەكردنی گرفتە دەرونیەكان بە ڕێگای گشتاڵت، لە هەمانكاتدا لە بوارەكانی بیركاری و كۆمپیوتەر دا بەتوانابوو، بە چارەكاری مەتەڵەكانی بیركاری و كۆمپیوتەری سەردەم دەناسرا، ئەو هەمیشە چێژی لەوە وەردەگرت كە شتێك وەها لێبكات فێربوونی ئاسانتر بێت بۆ هاوڕێكانی.
ریچارد بندلەر لە ساڵی 1973 بڕوانامەی BA بەدەستهێنا لە فەلسەفە و دەرونزانی لە زانكۆی كالیفۆرنیادا و بڕوانامەی MA لە دەرونزانی لە 1975 لە (لۆن ماونتەین كۆلیج) لە زانكۆی سانفرانسیسكۆدا بەدەستهێنا.
ڕیچارد توانی لە كارەكانیدا سەركەوتنی تەواو بەدەست بهێنێت و لە گەڵ گریندەر دا سەرقاڵی كار و توێژینەوەی خۆیان بوون بە ڕادەیەك كە لە بوارە جیاوازەكاندا وەك ( چارەسەركاری و بازرگانی و وەرزش ) كەسانێك بگەیەننە ئەوپەڕی سەركەوتن و بە ڕادەیەك سەركەوتووبوون كە بۆندیان لەگەڵ حكومەت ، سوپا ،CIA ، تیمە وەرزشیەكان و كۆمپانیا بازرگانیەكان دەبەست و بەشێوەیەكی سەرسوڕهێنەر سەركەوتنیشیان بەدەست دەهێنا.
دووەمین زانای داهێنەری NLP جۆن گریندەر بوو كە پرۆفیسۆر بوو لە بەشی زمانەوانی هەمان زانكۆدا و كەسێكی شارەزا و لێهاتوو بوو.
ئەم دوو زانایە پێكەوە كاریان دەكرد و خەریكی لێكۆڵینەوە بوون لەو كەسایەتیانەی كە دەیانتوانی گۆڕانكاری خێرا لە تاكەكاندا ئەنجام بدەن. ئەمانەش چەند چارەسەركارێك بوون كەلە خوارەوە ئاماژەیان پێكراوە، كە دەیانتوانی ئەو كێشە ئاڵۆزە دەرونی و خێزانیانە چارەبكەن كە پزیشك و چارەسەركارەكانی تر دەستەوسان بوون لە ئاستیاندا.
هەردوو زانا توێژینەوەیان لە سەر كارەكانی ئەم چوار چارەسەركارە كرد و تەنانەت جاری وەها هەبوو كامێرایان لە وەرشەی كاری زانایەكیاندا دادەنا و دواتر لێی ورد دەبوونەوە، ئەمانەش بریتی بوون لە:
فریتز پرلز Fritz Perls دەرونشیكار و داهێنەری قوتابخانەی چارەسەركاری بە شێوەی گشتاڵت Gestalt Therapy
ڤێرجینیا ساتێر Verginia Satir (1916-1988) دەرونچارەسەركاری بواری خێزانی كە دەیتوانی گرفتە ئاڵۆزە خێزانیەكان چارەبكات كە دەرونزان و چارەسەركاران بە كارێكی ئەستەمیان دادەنا.
میلتۆن ئەریكسۆن Milton Erickson پسپۆڕی بە ناوبانگی هیپنۆتیزم كە چارەسەری نەخۆشی دەرونی بە ڕێگای (خەواندنی دروستكراو) ئەنجام دەدا. میلتۆن بە ڕێگایەكی نوێ و زۆر كاریگەر دەیتوانی سوود لە هیپنۆتیزم وەربگرێت بۆ ئەوەی ڕاستەوخۆ گاریگەری لە نەستی نەخۆشەكانیدا بكات، كە جیاواز بوو لە كاری هیپنۆتراپەكانی تر و دواتر كارەكانی میلتۆن لە بواری هیپنۆتیزم دا بە قوتابخانەیەكی نوێ دانراو ئێستە بە ناوی (هیپنۆتیزمی ئێریكسۆنی) ناسراوە و هاوكات لە ئێن ئێڵ پی دا و لە چۆنیەتی بەكارهێنانی زمان بۆ كاركردنە سەر نەستی مرۆڤ مۆدێلێك هەیە بە ناوی (میلتۆن مەودڵ) Milton Model كە دەتوانێت لە بواری پەیوەندیدا ڕۆڵی بەرچاو ببینێت و شارەزای ئەم بوارە بكاتە مرۆڤێكی كاریگەر.
گریگۆری باتسۆن مرۆڤناس و پسپۆڕی بواری پەیوەندیەكان.
بۆ ئەم مەبەستە ئاوات ئەکادیمی هەستاوە بە کردنەوەی کۆرسی NLP
بەڵێ، بندلەر و گریندەر كاریان بە بیردۆزەكان نەبوو ئەوان بەردەوام بەدوای ڕێگای كرداری و كاریگەردا دەگەڕان كە بتوانرایە بە ئاسانی جێبەجێبكرێت و فێری خەڵكانی تریش بكرێت.لە میانەی كارەكەیاندا سەریان لەوە سوڕما كە ئەو چارەسەركارانە لە گەڵ ئەوەی سەربە قوتابخانەی جیاجیا بوون و تاڕادەیەك بێ ئاگابوون لە كاری یەكتر، سوودیان لە شێوازی چوون یەك وەردەگرت كە ئەم شێوازە لێكچوانەیان كردە بنچینە و بنەمای كارەكەیان هەر بۆیە دەتوانین بڵێن NLP لە ئەنجامی كاری كرداری و سەركەوتووی ئەم زانا و چارەسەر كارانەوە هاتە بوون.
بندلەر و گریندەر لە زنجیرە سیمینارەكانیاندا ئەنجامی توێژینەوەكانیان بڵاوكردەوە و دواتر بە كتێب و لە چوار بەرگدا بەناوی پێكهاتەی جادوو بەرگی یەكەم : The Structure of Magic, Volume I (1975 هەروەها،
بەرگی یەكەمی كتێبی شێوەكان Patterns of the Hypnotic Techniques of Milton H. Erickson Volume I (1975). لە سەر شێوازی كاری میلتۆن ئەریكسۆن بوو كە دواتر میلتۆن دانی بەوەدانا كە ئەم كتێبە باشترە لەوەی خۆی پاشان لە ساڵی 1976دا بەرگی دووەمی كتێبی پێكهاتەی جادوو The Structure of Magic Volume II (1976)
هەروەها لە ساڵی 1977دا بەرگی دووەمی كتێبی شێوەكان, Patterns of the Hypnotic Techniques of Milton H. Erickson Volume II .دواتر بندلەر و گریندەر لە میانەی كۆمەڵێك سیمیناردا توانیان پەرەبە زانستی NLP بدەن و ئەوان ڕاستەوخۆ بە شێوەیەكی كرداری لە نێو سیمینارەكانیاندا ڕاستەوخۆ گرفتە دەرونیەكانیان چارەدەكرد بە شێوەیەك كە سەرنجی زۆرینەی بەلای ئەم زانستەدا ڕاكێشا و بە چەند كۆرسێك توانیان كەسانێك پەروەردە بكەن كە بتوانن، ئەم زانستە لە ژیانیاندا بەرجەستە بكەن و گۆڕانكاری كاریگەر و بەرچاو دروستبكەن كە ئەمەش وای كرد ڕۆژ بە ڕۆژ خەڵكانێكی زۆر لە سیمینار و خولە جیاوازەكانی زانستی پرۆگرامكردنی زمانی دەماری و ئەندازەی دەرونی دا بەشداربن كە كە لە ماوەی چەند ساڵێكدا تەنها لە ئەمریكا ڕێژەی بەشداربووان لە سەد هەزار كەس تێپەڕی ئەمەش بۆ ئەوە دەگەڕایەوە كە ئەم زانستە دەكرا لە بواری جۆربەجۆردا بەكاربهێنرێت نەك تەنها بواری چارەسەركاریی، بۆنمونە وەرزش، كار، بازرگانی، بواری پەروەردە و فێركاری(تعلیم) و چەندین بواری تر.
هۆكاری كاریگەری ئەم زانستە بۆ لایەنە كرداریەكەی دەگەڕایەوە كە بە فێربوون و ڕهێنان دەتوانرا توانایەك بێنێتە ئاراوە كە مرۆڤ بەرەو سەركەوتنی بەرجەستە و دیار بەرێت بە پێچەوانەی زۆرێك لە قوتابخانە دەرونیەكان كە زۆر جار وەك بیردۆزێك ڕۆڵ دەبینن نەك ڕێگایەكی كرداری.
مرۆڤ بۆ ئەوەی سەركەوێت پێویستی بە بەرچاو ڕوونی و باشتر بڵێم ڕێنیشاندەرێك هەیە، كە بتوانێت ڕاستە ڕێی بۆ ئاسان بكات، ئەم زانستە بە دەرخستنی شتە ناوەكیەكانی دەرونی مرۆڤ لە لایەك و هەست و ئەزمونە دەرەكیەكانی لە لایەكی ترەوە، دەست دەكاتە ئەم كارە و لە ڕێكخستنی پەیوەندیەكانی تاك لە گەڵ خۆی دا و پاشان لە گەڵ دەوروبەریدا دەست بە كار دەبێت و بە شێوەیەكی كرداری و بە پێی تاقیكردنەوەی ئاسان لایەنە شاراوەكان دەردەخات وەك ئەوەی كە ئایا تۆ چ سیستمێكی هەستی (بینین، بیستن، هەستی بەركەوتن ) زاڵە بەسەرتدا و ئەم سیستمە هەستیە چۆن سیفاتێكی پێ بەخشیویت و چۆن دەتوانیت سیستمی زاڵی بەرامبەرەكەشت هەست پێ بكەیت و ئەو كات بە چ شێوەیەك دەتوانیت كاریگەر بیت لە پەیوەندیدا لە گەڵ ئەو كەسەدا یان تۆ بەچ شێوەیەك دەتوانیت بە ئاسانتر و كاریگەرتر فێرببیت كاتێك كە ئەم ڕاستیانەت بۆ دەردەكەوێت، چەندین بواری تر هەن كە ئەم زانستە دەتوانێت بە وردی وەڵامت بداتەوە
تۆ چۆن كەسێكیت؟
چۆن دەتوانیت سوود لە تواناكانت وەرگریت؟
چۆن دەتوانیت ببیتە خاوەنی كەسایەتیەكی كاریگەر؟
لە ژمارەكانی ئایندەدا ئەو بوارانە دەخەینە ڕوو كە تۆ بتوانیت بە شێوەیەكی كرداری سوود لە زانستی NLP وەربگریت ئەوەی لێرەدا بە گرنگی دەزانم خستنە ڕووی ئەم خشتەیەی خوارەوەیە كە دەتوانێت هاوكارێكی باش بێت بۆ ڕوونكردنەوەی زیاتر لە سەر زانستی پرۆگرامكردنی زمانی دەماری.
سەرچاوەكان
هری الدر، بریل هیتر / ترجمە علی شادروح / ان ال پی در 21روز
جوزیف اكونور، جان سیمور/ برنامەریزی عصبی-كلامی/ عنوان اصلی (NLP, The new psychology of personal excellence )
www.nlpmind.com/images/bandler_photo.jpg
Richard Bandler ,From Wikipedia, the free encyclopedia
JOSEPH O`CONNOR & JOHN SEYMOUR / TRAINING WITH NLP /1994